Arquitectura sacra de época tardía en Hispalis. Algunas reflexiones

Autores/as

  • Isabel Sánchez Ramos Université de Provence

DOI:

https://doi.org/10.3989/aespa.082.009.010

Palabras clave:

Antigüedad tardía, topografía, arquitectura sacra, edilicia residencial, Hispalis

Resumen


Pretendemos en las siguientes líneas intentar enriquecer el conocimiento de dos edificios hispalenses adscritos a la Antigu.edad tardía. En primer lugar, es nuestro propósito poner de relieve las dificultades que existen, a nuestro juicio, para identificar como iglesia una estructura absidada recuperada en el área arqueológica de La Encarnación. En segundo lugar, la presencia de una piscina bautismal situada en el Patio de Banderas de los Reales Alcázares nos permitirá realizar algunas consideraciones respecto a su primitivo marco arquitectónico.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Abad, L. et alii.: Una ciudad en el camino: pasado y futuro de El Tolmo de Minateda (Hellín, Albacete), L. Olmo (ed.), Recópolis y la ciudad visigoda en la época visigoda. Zona Arqueológica, Alcalá de Henares 2008, 322-336.

Alba, M.: Arquitectura doméstica, X. Dupré (ed.), Las capitales provinciales de Hispania 2. Mérida. Colonia Augusta Emerita, Roma 2004, 67-83.

Alba, M.: La arquitectura privada urbana en Emerita durante la Antigüedad Tardía: un modelo para Hispania, J.M. Gurt; A. Ribera (eds.): VI Reunió d’Arqueologia Cristiana Hispànica. Les ciutats tardoantiques d’Hispana: cristianització i topografia, Valencia, 8-10 de mayo 2003, Barcelona 2005, 121-150.

Amores, F.; González, D.: V fase de Intervención Arqueológica en el mercado de la Encarnación (Sevilla). Contextos tardoantiguos, Anuario Arqueológico de Andalucía 2003 vol. IV, 2006, 197-206.

Amores, F.; García, E.; González, D.: Ánforas tardoantiguas en Hispalis (Sevilla, España) y el comercio mediterráneo, M. Bonifay; J-C. Tréglia (eds.), LRW 2. Late Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry, Aix-en-Provence 2007, 133-146.

Arce, J.: Bárbaros y romanos en Hispania. 400-507 A.D., Madrid 2005.

Baldini Lippolis, I.: La domus tardoantica. Forme e rappresentazioni dello spazio domestico nelle città del Mediterraneo, Bologna 2001.

Balty, J-Ch. : Notes sur l’habitat romain, byzantin et arabe d’Apamée. Rapport de synthèse, J. Balty (ed.), Actes du Colloque Apamée de Syrie. Aspects d l’architecture domestique d’Apamée. Bilan des recherches archéologiques 1973-1979, Bruxelles, 29-31 mai 1980, Bruxelles 1984, 471-503.

Balty, J-Ch.; Balty, J. : Nouveaux exemples de salles a stibadium, à Palmyre et à Apamée, A. Baratte, J.P. Caillet; C. Metzger (eds.), Orbis romanus christianusque: ab Diocletiani aetate usque ad Heraclium: travaux sur l’Antiquité Tardive rassemblés autour des recherches de Noël Duval, Paris 1995, 205-212.

Barragan, Mª C.: Primeros datos sobre las necrópolis tardoantiguas de Carretera de Carmona. Hispalis, Anales de Arqueología Cordobesa 17, vol. II, 2006, 119-136.

Beltrán, J.; González, D.; Ordóñez, S.: Acerca del Urbanismo de Hispalis. Estado de la cuestión y perspectivas, Mainake XXVII, 2005, 61-88.

Beltrán De Heredia, J.; Bonnet, Ch.: Nouvelles données sur le baptistère de Barcelone, M. Marcenaro (ed.), Albenga città episcopale. Tempi e dinamiche della cristianizzazione tra Liguria di Ponente e Provenza. Convegno Internazionale e Tavola Rotonda. Albenga, Palazzo Vescovile: Sala degli Stemmi e Sala degli Arazzi. 21-23 settembre 2006. Tomo. 1, Genova-Albenga 2007, 771-815.

Bendala, M.; Negueruela, I.: Baptisterio paleocristiano y visigodo en los Reales Alcázares de Sevilla, NAH 10, 1980, 337-379.

Berrocal, Mª. C. et alii.: Una nueva necrópolis tardía en Carthago Spartaria, J.M. Gurt; A. Ribera (eds.), Actas de la VI Reunió d’Arqueologia Cristiana Hispànica. Les ciutats tardoantiques d’Hispana: cristianització i topografia, Valencia, 8-10 de mayo 2003, Barcelona 2005, 385-390.

Bonini, P., La casa nella Grecia romana. Forme e funzioni dello spazio privato fra I e VI secolo, Roma 2006.

Bonnet, Ch.; Beltrán De Heredia, J.: Nouveau regard sur le groupe épiscopal de Barcelone, Rivista di archaeologia cristiana LXXX, 2004, 137-158.

Borgard, P.; Michel D’annoville, C. : Riez. Groupe épiscopal, Bilan scientifique de la région Provence- Alpes-Côte d’Azur (2007), Gap 2008, 30-32.

Brogiolo, G.P.; Chavarría, A.: Aristocrazie e campagne nell’ Occidente da Costantino a Carlo Magno, Firenze 2004.

Campos, J.: La estructura urbana de la Colonia Iulia Romula Hispalis en época imperial, Anales de Arqueología Cordobesa 4, 1993, 181-219.

Cantino Wataghin, G.; Pani Ermini, L.: Santuari martiriali e centri di pellegrinaggio in Italia fraTarda Antichità e Alto Medioevo, Akten des XII Internationalen Kongresses fu.r Christliche Archäologie. Bonn 22-28 september 1991, tomo I, Münster 1995, 123-151.

Cantino Wataghin, G.; Guyon, J.: Tempi e modi di formazione dei gruppi episcopali in Italia Annonaria e Provenza, M. Marcenaro (ed.), Albenga città episcopale. Tempi e dinamiche della cristianizzazione tra Liguria di Ponente e Provenza. Convegno Internazionale e Tavola Rotonda. Albenga, Palazzo Vescovile: Sala degli Stemmi e Sala degli Arazzi. 21-23 settembre 2006. Tomo. 1, Genova-Albenga 2007, 285-328.

Carrasco, I.; Doreste, D.: Continuidad de un espacio funerario en Sevilla. Excavaciones arqueológicas en el entorno de la Trinidad, Romvla 4, 2005, 213-244.

Carrasco, I. et alii., Nuevos datos acerca de la necrópolis romana del sector septentrional de Colonia Romula Hispalis, Romvla 3, 2004, 125-148.

Castelfranchi, M.F.: Battisteri e pellegrinaggi, Akten des XII Internationalen Kongresses fu.r Christliche Archäologie. Bonn 22-28 september 1991, tomo I, Münster 1995, 234-248.

Castillo, P.: Los mártires hispanorromanos y su culto en la Hispania de la Antigüedad Tardía, Granada 1999.

Castillo, P.: La muerte de Isidoro de Sevilla: apuntes de crítica histórico-hagiográfica, Habis 32, 2001, 577-596.

Castillo, P.: Pro Amore Dei: Donantes y construcciones en la provincia Baetica tardoantigua (Testimonios literarios y epigráficos), Antiquité Tardive 13, 2005, 335-350.

Cepas, A.: Crisis y continuidad en la Hispania del siglo III, Anejos de AEspA XVII, Madrid 1997. Cila = González, J., Corpus de inscripciones latinas en la Provincia de Sevilla, vol. II, Tomo III, Sevilla 1996.

Chavarría, A.: Aristocracias tardoantiguas y cristianización del territorio (siglos IV-V): ¿otro mito historiográfico?, Rivista de archaeologia cristiana LXXXII, 2006a, 201-230.

Chavarría, A.: Villas en Hispania durante la Antigüedad tardía, en A. Chavarría, J. Arce y G.P. Brogiolo (eds.), Villas tardoantiguas en el Mediterráneo Occidental. Anejos de AEspA XXXIX, Madrid 2006b, 17-35.

Chevalier, P.: Salona II. Ecclesiae Dalmatiae. L’architecture paleochrétienne de la province romaine de Dalmatie (IVe- VIIe s.). [En dehors de la capitale, Salona]. Tome 2- Illustrations et conclusions. Recherches archéologiques franco-croates dirigées par N. Duval et E. Marin, Roma-Split 1996.

Chevalier, P. ; Matejèiæ, I. : Du cardo au «narthex» de la cathédrale: contribution à l’étude du développement du groupe épiscopal de Poreè, Mélanges d’antiquité tardive. Studiola in honorem Noël Duval, Turnhout 2004, 149-164.

Codou, Y.; Colin, M-G.; Le Nézet-Célestin, M. : La christianisation des campagnes (IVe-VIIIe S.), en M. Heijmans; J. Guyon (dirs.), Gallia 64. Antiquité tardive, haut Moyen Âge et premiers temps chrétiens en Gaule méridionale. Seconde partie: monde rural, échanges et consommation, 2007, 57-83.

De Rossi, J.B. : Ex Anthologia Hispana saec. VIII. Inscriptiones Christianae Urbis Romae II, Paris 1887.

Dunbabin, K.M.D.: The Roman Banquet. Images of conviviality, 2003, Cambridge.

Duval, N. : Les églises africaines à deux absides, tome II. Inventarie des monuments-interpretations, Paris 1973.

Duval, N. : Brèves observations sur l’usage des mensae funéraires dans l’Illyricum, Rivista di archaeologia cristiana LX, 1984a, 259-275.

Duval, N. : Les maison d’Apamée et l’architecture «palatiale» de l’Antiquité tardive, en J. Balty (ed.), Actes du Colloque Apamée de Syrie. Aspects d l’architecture domestique d’Apamée. Bilan des recherches archéologiques 1973-1979, Bruxelles, 29-31 mai 1980, Bruxelles 1984b, 447-470.

Duval, N.; Février, P.A.; Lassus, J. : Groupes épiscopaux de Syrie et d’Afrique du Nord, en Actes du Colloque Apamée de Syrie, Bruxelles 1972, 215-244.

Duval, Y.: Projet d’enquête sur l’épigraphie martyriale en Espagne romaine, visigothique (et byzantine), Antiquité Tardive 1, 1993, 173-206.

Ellis, S.P.: Late-antique dining: architecture, furnishings and behaviour, en R. Laurence y A. Wallace- Hadrill (eds.), Domestic space in the Roman World: Pompeii and Beyond, JRA, SSN 22, Portsmouth 1997, 41-51.

Ellis, S.P.: Roman housing, London, 2000. Fábrega, A. (ed.): El Pasionario Hispánico, Monumenta Hispaniae Sacra, Serie Litúrgica, vol. VI, Madrid-Barcelona, 1953-5.0

Fernández, C.; Gómez, J.: Hermenegildo, ¿para siempre en Sevilla? Una nueva interpretación de IHC, n. 76 = ILCV, n. 50, Gerión 19, 2001, 629-658.

Février, P.A. : Notes sur le développement urbain en Afrique du Nord les exemples comparés de Djemila et de Sétif, Cahiers archéologiques 14, 1964, 1-47.

Février, P.A. : Baptistère et ville, en Hommage à Dj. Manno-Zissi, Recueil du Musée National de Belgrade, 8, Belgrado 1975, 211-220.

Février, P.A. : Baptistères, martyres et reliques, en Studien zur spätantiken und byzantinishen Kunst Fr.-W. Deichmann gewidmet, Mayence, 1986, 1-9.

García Moreno, L.A.: Carmona en tiempos visigodos (ss. V-VIII), Carmona romana. Actas del II Congreso de Historia de Carmona. Carmona, 29 de septiembre a 2 de octubre 1999, Carmona 2001, 491-506.

Garcia, M.G.; Moro, A.; Tuset, F.: La seu episcopal d’Ègara. Arqueologia d’un conjunt cristià del segle IV al IX, Sèrie Documenta 8, Tarragona 2009.

Gauthier, N. : Recueil des inscriptions chrétiennes de la Gaule antérieures à la renaissance carolingienne. Première Belgique, Paris 1975.

Gega, R. : La chapelle de l’amphithéâtre de Durres, en XL Corso di cultura sull’arte ravennate e bizantina. Ravenna, 29 aprile-5 maggio 1993, Ravenna 1993, 527-550.

Gisler, J.R.; Huwiler, M. : La maison aux pilastres, en J. Balty (ed.), Actes du Colloque Apamée de Syrie. Aspects d l’architecture domestique d’Apamée. Bilan des recherches archéologiques 1973-1979, Bruxelles, 29-31 mai 1980, Bruxelles 1984, 79-106.

Gimeno, H.; Miró, M.: Carmina para Honorato, obispo de Hispalis: la polémica inscripción del sucesor de San Isidoro, AEspA 72, 1999, 241-257.

Godoy, C.: Baptisterios hispánicos (siglos IV al VIII). Arqueología y liturgia, en Actes du XIe Congrès International d’Archéologie Chrétienne, vol. I. Lyon, Vienne, Grenoble, Geneve et Aoeste (21-28 settembre 1986), Roma 1989, 607-635.

Godoy C.: La Memoria de Fructuoso, Augurio y Eulogio en la arena del anfiteatro de Tarragona, Butlletí arqueològic 16, 1994, 181-210.

Godoy, C.: Arqueología y Liturgia. Iglesias Hispánicas (siglos IV al VII). Universitat de Barcelona, Barcelona 1995.

González, J.: Hispalis, Colonia Romula, en Ciudad y comunidad cívica en Hispania (siglos II y III d.C.). Cité et communauté civique en Hispania. Actes du colloque organisé par la Casa de Velázquez, Madrid 25-27 janvier 1990, CSIC 40, Madrid 1993, 128-138.

Guidobaldi, F.; Guidobaldi, A.G.: Pavimenti marmorei di Roma dal IV al IX secolo, Cittá del Vaticano 1983.

Gurt, J.M.: Transformaciones en el tejido de las ciudades hispanas durante la Antigüedad Tardía: dinámicas urbanas, Zephyrus 53-54, 2000-2001, 443-471.

Gurt, J.M.; Buxeda, J.: Metrologia, composició modular i proporcions de les basíliques cristianes de Llevant peninsular i de les Balears, en Spania. Estudis d’Antiguitat Tardana oferts en homenatge al professor Pere de Palol i Salellas, Montserrat 1996, 137–156.

Gurt, J.M.; Godoy, C.: Barcino, de sede imperial a urbs regia en época visigoda, G. Ripoll; J.M. Gurt (eds.), Sedes regiae (ann. 400-800), Barcelona 2000, 425-466.

Gurt, J.M.; Sánchez, I.: Topografía cristiana en Hispania durante los siglos V y VI, en El tiempo de los bárbaros, Pervivencia y transformación en Gallia e Hispania (siglos V-VI). Catálogo de exposición, 2007 e.p.

Gutiérrez, S.; Abad, L.; Gamo, B.: 2004, La iglesia visigoda de El Tolmo de Minateda (Hellín, Albacete), J. Mª Blázquez; A. González (eds.), Sacralidad y arqueología: homenaje al Prof. Thilo Ulbert al cumplir 65 años. Antigüedad y Cristianismo XXI, Murcia 2004, 137-169.

Guyon, J.: Les premiers baptistères des Gaules (IVe-VIIIe siècles), Roma 2000.

Guyon, J. : Les groupes épiscopaux en Occident, en J.M. Gurt; A. Ribera (eds.), Actas de la VI Reunió d’Arqueologia Cristiana Hispànica. Les ciutats tardoantiques d’Hispana: cristianització i topografia Valencia, 8-10 de mayo 2003, Barcelona 2005, 15-35.

Hales, S.: The Roman house and social identity, Cambridge 2003.

Hidalgo, R.: De edificio imperial a complejo de culto: La ocupación cristiana del palacio de Cercadilla, D. Vaquerizo (ed.), Espacios y usos funerarios en el Occidente romano, Actas del Congreso Internacional 5-9 de junio, 2001, vol. II, Córdoba 2002, 343-372.

Hübner, A.: Inscriptiones Hispaniae Christianae, Berlin 1871.

Icerv = Vives, J.: Inscripciones cristianas de la España romana y visigoda, Barcelona 1969.

Jiménez, A.: Excavación en C/ Abades 41-43 (Sevilla) del siglo III a.C. al siglo IV, Romvla 1, 2002, 125-150.

Lopes, V.; Macias, S.: Mértola na Antiguidade Tardia, J.M. Gurt; A. Ribera (eds.), VI Reunió d’Arqueologia Cristiana Hispànica. Les ciutats tardoantiques d’Hispana: cristianització i topografia, Valencia, 8-10 de mayo 2003, Barcelona 2005, 449-464.

Macias, J.M.: Tarraco en la Antigüedad Tardía: un proceso simultáneo de transformación urbana e ideológica, en Los orígenes del cristianismo en Valencia y su entorno, Valencia 2000, 259-271.

Macias, J.M.: Arquitectura domèstica, X. Duprè (ed.), Colonia Iulia Trimphalis Tarraco, Tarragona 2006, 73-81.

Marfil, P.: La sede episcopal cordobesa en época bizantina: evidencia arqueológica, J.M. Gurt; N. Tena (eds.), V Reunió d’Arqueologia Paleocristiana Hispánica, Cartagena 1998, Barcelona 2000, 157-175.

Massabò, B.: La vasca battesimale delle terme pubbliche di Albingaunum: una recente scoperta, M. Marcenaro (ed.), Albenga città episcopale. Tempi e dinamiche della cristianizzazione tra Liguria di Ponente e Provenza. Convegno Internazionale e Tavola Rotonda. Albenga, Palazzo Vescovile: Sala degli Stemmi e Sala degli Arazzi. 21-23 settembre 2006. Tom. 2, Genova-Albenga, 2007, 485-513.

Mateos, P.: Topografía y evolución urbana, X. Duprè (ed.), Las capitales provinciales de Hispania 2. Mérida. Colonia Augusta Emerita, Roma, 2004, 27-39.

Meyer, K.E. : Axial peristyle house in the Western empire, en JRA 12, 1999, 101-121.

Mommsen, Th. (ed.): Iohannis abbatis Biclarensis. Chronica minora. Saec. IV, V, VI, VII, M.G.H., AA. AA., tom. XI, vol. II, Berlin, 1894, 207-220.

Morvillez, E. : Sur les installations de lits de table en sigma dans l’architecture domestique du Haut et du Bas-Empire, Pallas 44, 1996, 119-158.

Nolla, J.M.; Sagreda, J.: Ciutatis Impuritanae coemeteria. Las necròpolis tardanes de la Neàpolis, Girona 1995.

Ordoñez, S.: Edificios de espectáculos en Hispalis: una propuesta de interpretación de CIL, II 1193, Habis 29, 1998, 143-158.

Pagano, M.: Una memoria paleocristiana nell’anfiteatro di Capua, en 1983-1993: dieci anni di archeologia cristiana in Italia. Atti del VII Congresso Nazionale di Archeologia Cristiana. Cassino, 20-24 settembre 1993, II, Cassino 2003, 677-683.

Palol, P. de.: El baptisterio en el ámbito arquitectónico de los conjuntos episcopales urbanos, Actes du XIe Congrès International d’Archéologie Chrétienne, vol. I. Lyon, Vienne, Grenoble, Geneve et Aoeste (21-28 settembre 1986), Roma 1989, 559-606.

Palol, P. de.: Los monumentos de Hispania en la Arqueología Paleocristiana, Actas del VIII Congreso Internacional de Arqueología Cristiana, Barcelona 5-11 de octubre 1969, Città del Vaticano-Barcelona 1972, 167-185.

Pani Ermini, L.: La cattedrale in Italia. L’Italia centro-meridionale e insulare, Actes du XIe Congrès International d’Archéologie Chrétienne, vol. I. Lyon, Vienne, Grenoble, Geneve et Aoeste (21-28 settembre 1986), Roma 1989, 58-87.

Picard, J.Ch.: Ce que les textes nous aprennet sur le équipements et le mobilier liturgique nécessaires pour le baptême. Dans le sud de la Gaule et l’Italie du Nord, Actes du XIe Congrès International d’Archéologie Chrétienne, vol. II. Lyon, Vienne, Grenoble, Geneve et Aoeste (21-28 settembre 1986), Roma 1989, 505-558.

Puertas, R.: Iglesias Hispánicas (siglos IV al VIII). Testimonios literarios, Madrid 1975.

Ramallo, S. F.: Arquitectura doméstica en ámbitos urbanos entre los siglos V y VIII, L. Caballero; P. Mateos (eds.): Visigodos y Omeyas. Un debate entre la Antigüedad Tardía y la Alta Edad Media. Anejos de AEspA XXIII, Madrid 2000, 367-384.

Ramírez, F.O.; Vargas, J.M.: Arqueología urbana en Sevilla. 1944-1990, Sevilla 1996.

Rascón, S.; Sánchez, A.: Urbanismo de la ciudad de Complutum en los siglos VI y VII, L. Olmo (ed.), Zona Arqueológica. Recópolis y la ciudad visigoda en la época visigoda, Alcalá de Henares 2008, 242-258.

Ribera, A.: Origen i desenvolupament del nucli espiscopal de València, J.M. Gurt; A. Ribera (eds.), VI Reunió d’Arqueologia Cristiana Hispànica. Les ciutats tardoantiques d’Hispana: cristianització i topografia, Valencia, 8-10 de mayo 2003, Barcelona 2005, 207-243.

Riesco, P. (ed.): Pasionario hispánico, Sevilla 1995.

Ripoll, G.: Sedes Regiae en la Hispania de la Antigüedad tardía, G. Ripoll y J.M. Gurt (eds.), Sedes regiae (ann. 400-800), Barcelona 2000, 371-401.

Ripoll, G.: La transformación de la ciudad de Barcino durante la antigüedad tardía, J. Beltrán de Heredia (dir.), De Barcino a Barcinona (siglos IVII). Los restos arqueológicos de la plaza del Rey de Barcelona, Barcelona 2001, 34-43.

Ripoll, G.; Chavarría, A.: El altar en Hispania. Siglos IV-X, Hortus Artium Medievalum 11, 2005, 29-47.

Rivero, L. (ed.): Prudencio. Obras completas II. Traducción y notas, Madrid 1997.

Rodríguez, O.; Rodríguez, A.: Nuevos datos en torno al mundo funerario en la Sevilla romana: la necrópolis de cremación de la Puerta del Osario, Romvla 3, 2003, 149-182.

Rodríguez, C. (ed.): Isidoro de Sevilla, Historia Gothorum Vandalorum et Sueborum, León 1975.

Ruiz, D. (ed.): Actas de los mártires. Edición bilingëe completa. Versión, traducciones y notas, Madrid 1987.

Salvador, F.J.; Cobo, A.J.: Propuesta de topografía monástica meridional en época hispano-visigoda, Florentia Iliberritana 12, 2001, 351-363.

Sánchez, I.: La cristianización de las necrópolis de Corduba. Fuentes escritas y testimonios arqueológicos, AEspA 80, 2007, 191-206.

Sánchez, I.: Sobre el grupo episcopal de Corduba, Pyrenae 40/1, 2009, 121-147.

Sotomayor, M.: Sedes episcopales hispanorromanas, visigodas y mozárabes en Andalucía, C. González; A. Padilla (eds.), Estudios sobre las ciudades de la Bética, Granada 2002, 463-496.

Sotomayor, M.; Fernández, J. (coords.): El Concilio de Elvira y su tiempo, Granada 2005.

Staffa, A.: Città antiche d’Abruzzo. Dalle origini alla crisi tardorromana, Bcom XCVIII, Roma 1997, 163-214.

Tabales, M.A.: Algunas aportaciones arqueológicas para el conocimiento urbano de Hispalis, Habis 32, 2001, 387-423.

Tarradellas, Mª C.: Topografía urbana de Sevilla durante la Antigüedad Tardía, J.M. Gurt; N. Tena (eds.), V Reunió d’Arqueologia Paleocristiana Hispánica, Cartagena 1998, Barcelona 2000, 279-290.

Tranoy, A. (ed.) : Hydace. Chronique. Introduction, texte critique, traduction, Paris 1974.

Ubric, P.: La iglesia en la Hispania del siglo V, Granada 2004.

Utrero, Mª.A.: Iglesias tardoantiguas y altomedievales en la Península Ibérica. Análisis arqueológico y sistemas de abovedamiento, Anejos de AEspA XL, Madrid 2006.

Vallejo, M.: Bizancio y la España tardoantigua (ss. V-VIII): Un capítulo de historia mediterránea, Alcalá de Henares 1993.

Vaquerizo, D.; Noguera, J.M.: La villa de El Ruedo, Almedinilla (Córdoba). Decoración escultórica e interpretación, Murcia 1997.

Verdugo, J.: El cristianismo en Itálica: fuentes, tradiciones y testimonios arqueológicos, L. García Moreno; E. Gil; S. Rascón; M. Vallejo (eds.), Actas del III Encuentro Hispania en la Antigüedad Tardía. Santos, obispos y reliquias. Alcalá, octubre 1998, Alcalá de Henares 2003, 353-385.

Vives, J. (ed.): Concilios visigóticos e hispanoromanos, vol. I, Barcelona-Madrid 1963.

Volpe, G.; De Felice, G.; Turchiano, M.: La villa tardoantica di Faragola (Ascoli Satriano) in Apulia, A. Chavarría; J. Arce; G.P. Brogiolo (eds.), Villas tardoantiguas en el Mediterráneo Occidental. Anejos de AEspA XXXIX, Madrid 2006, 221-251.

Descargas

Publicado

2009-12-30

Cómo citar

Sánchez Ramos, I. (2009). Arquitectura sacra de época tardía en Hispalis. Algunas reflexiones. Archivo Español De Arqueología, 82, 255–274. https://doi.org/10.3989/aespa.082.009.010

Número

Sección

Artículos